⚠️ Bu blog kariyerini Türkiye'de sürekli veya bir süre kadar devam ettirmek isteyenleri ilgilendiriyor.
⚠️ Bilgiler sürekli güncellenmekte olduğu için resmi siteleri tekrar tekrar incelemenizi tavsiye ediyoruz.
⚠️ Yazdığımız tüm açıklamaları standart olarak almayıp sadece bir kişisel deneyim/görüş ve onları bilgi havuzu olarak faydalanmanızı öneririz.
Mezuniyet tarihi üniversiteler arasında farklılık göstermekle beraber genelde intörnlüğün son günü olmaktadır. Mezuniyet tarihinden sonra 10 gün içinde başvurunuzu e-ikametten ikamet izni geçiş başvurusu yapmalısınız (Öğrenci ikamet izinlerinin tarihleri bitmemiş olsa dahi). Uzatma/İlk Kez İkamet İzni Başvurusu seçmemeye dikkat edin özellikle sonrasında Türk Vatandaşlık başvurusunda bulunmak isteyenler için "gün sayımı işlemi etkilenmemesi için". İkamet türünü de kısa dönem ”Yükseköğrenimini tamamlayıp 6 ay içinde müracaat edenler” i Seçmelisiniz.
Bu ikamet türü için E-devlet'ten mezuniyet belgesi veya geçici mezuniyet belgesi (öğrenci işlerinden alabilirsiniz) gereklidir. Bu belgeler genel de mezuniyet tarihinden sonra yaklaşık 1-2 hafta içerisinde çıkıyor fakat bazen gecikebilir. Bu nedenle her ihtimale karşı siz mutlaka mezuniyet tarihinden sonraki 10 gün içinde başvurunuzu e-ikametten yapın. Belgeler hazır olana kadar randevunuzu ileri uygun bir tarihe alabilirsiniz.
📙 Yabancı uyruklu hekimler devlet memuru olamadıkları gibi Devlet Hizmeti Yükümlülüğü (DHY) Kurasına katılamazlar. Uzmanlık eğitimi süresi dışında devlet hastanelerinde Çalışamazlar. Bunun istisnası Türk soylu yabancılar; Türk soylu olduğuna dair belge, sağlık raporu, diploma vb. belgeler gösterdiği takdirde DHY kurasına katılıp devlet hastanelerinde çalışabilirler ve TUS'a genel kontenjandan da katılabilirler.
📙 Bir yabancı hekimin herhangi bir yerde çalışabilmesi için mutlaka işveren onun adına çalışma ve sosyal bakanlığına çalışma izni için başvurmalı. Harcını da işveren ödemeli (çalışma izni kartı bedeli işveren veya işçi ödeyebilir).
TUS'a yabancı kontenjandan girip uzmanlık eğitimine başlamak.
Pratisyen Hekim olarak özel hastanelerin Acil Servisi, Kat Hekimliği veya Sağlık Turizmi gibi alanlarda çalışmak.
Devlete bağlı olmayan kurumlar/NGOs; Kızılay Kan Bankaları, Dünya Doktorları, Yeryüzü Doktorlar, IOM,…
Göçmen Sağlık Merkezlerinde "Sıhhat Projesi" altında çalışmak.
İşyeri hekimliği yapmak.
Diğer.
1) TUS'a Yabancı Kontenjandan Girip Uzmanlık Eğitimine Başlamak
✅ Avantajlar:
Kompetitif branşları genel kontenjana göre daha az puanla kazanabilme imkanı.
❌ Dezavantajlar:
Kontenjan sayısının kısıtlı olması,
Normal bir Türk vatandaşı asistan hekiminin yaptığı aynı iş, nöbet sayı ve saatleri ve sorumluluk üstlenmenize rağmen ek ödemeler ve döner sermayeden gelirinizin olmaması. Bu konu ciddi bir gelir probleminiz yaratabilir özellikle büyük şehirlerde uzmanlığa başlayacaksanız eğer,
Çalıştığınız hastane tarafından SGK veya herhangi bir sağlık sigortanın karşılanmaması gibi majör problemlerden dolayı TUS'a yabancı kontenjandan birçok yabancı hekim tarafından tercih edilmemesinin ana nedenleridir.
📙 Ayrıca asistanlık yılları boyunca size verilen ikamet izni türü; Çalışma İzni Muafiyet Belgesi'dir. Türk vatandaşlık başvurusu düşünenler için bu belge normal çalışma izni gibi kalmanız gereken yıllar içerisinde sayılmamakta (gün sayımına dahil olmamaktadır) ve elinizde bu belge varken Türk Vatandaşlığına genel yoldan başvuramazsınız.
2) Pratisyen Hekim Olarak Özel Hastanelerin veya Tıp Merkezlerin Acil Servisi, Kat Hekimliği veya Sağlık Turizmi Gibi Alanlarda Çalışmak
📙 Büyük bir piyasa; çalışma koşulları, nöbet sayısı ve uzunluğu, maaşlar, prim vs. çok büyük değişkenlik gösterebilir. o yüzden ne kadar özel sağlık kuruluşuyla görüşürseniz o kadar gerçekçi bir bilgiye ulaşabilirsiniz. İlk konuştuğunuz hastane ile direk işe başlamamanızı öneririm eğer yeterli bilginiz yok ise.
📙 Hastanelerin büyüklüğü ve adının bilindik olması her ne kadar güzel olsa da sizi her zaman kandırmasın çünkü çalışma koşulları size uygun olmayabilir. Aksine küçük bir Tıp Merkezinde çalışmak daha da öğretici ve uygun olabilir. Bu nedenle herhangi bir hastaneye başlamadan önce oradaki çalışanlarla konuşmak ve mümkünse herhangi bir sözleşme imzalamadan birkaç refakat nöbeti tutmak bence şarttır.
📙 Bence yeni mezun hekimin direk acil/katta tek başına durması yanlış bir uygulamadır. Mutlaka süpervizyon altında bir süre kadar çalışması gerektiğine inanıyorum. Ama bu çok gerçekçi olmuyor özellikle yabancı uyruklu hekimler için çünkü çoğu özel hastane nöbette tek hekim çalıştırıyor. Bu yeni mezunun yapamayacağının anlamına gelmesin, herkes öğrenip alışır kesinlikle ama doğru bir şekilde öğrenmez, malpractice olasılığı daha yüksektir. O yüzden mecburen acil serviste çalışacağım diyorsanız en sakin yerleri tercih etmenizi tavsiye ederim. Kariyerinizin başlangıcında büyük hastanelerde yıpranmaya gerek yoktur.
✅ Avantajlar:
Tıbbi olarak deneyim kazanmak; Anamnez alma, fizik muayeneleri yapma, sorumluluk alabilme, diğer sağlık ekibiyle bir takım içinde çalışma, konsültasyon açma, ilaçların kullanımı, ticari isimlerini bilme, endikasyon ve kontrendikasyonlarını öğrenme, reçete yazma gibi birçok konuda kendinizi geliştirebilirsiniz,
Maddi olarak biraz ayakta durabilmek,
❌ Dezavantajlar:
Bazı özel hastanelerin atamaya katılamayıp mecburen özelde çalışma zorunluğunuzu göz önünde bulundurarak sizi ucuz işgücü olarak çalıştırabilir. O yüzden haklarınızı çok iyi bilip sahip çıkmanız lazım. "Aşağıda Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışan Hekimlerin Çalışma Statüsü, Sözleşmeleri ve Özlük Hakları PDF dosyasına ulaşabilirsiniz."
Doktorun tıbbi sorumluluğu, yeni mezun bir pratisyen hekimin beceri ve bilgisinden daha fazladır.
Bazı özel hastanelerde maaş ödemeleri bir ay gecikmeli olarak yapmakta (Örn. Ağustos ayının maaşı sizin hesabınıza Eylül'ün 25'inde yatar gibisine). Bazılarında da maaş ikiye bölünerek ödenmekte.
Çalışma izni çıkarma prosedürü bazen 1-2 ay kadar sürebilir. Çalışma iznini elinize almadan çalışmaya başlamamaya çok dikkat edin.
🔗 Özel kuruluşlarda çalışmak sizin tercihiniz ise size faydalı olabilecek bazı linkleri bırakıyorum;
Türkiye'deki tüm özel veya devlet hastanelerini, poliklinikleri ve tıp merkezlerini listeleyen kapsamlı sağlık kurumları arama motorudur.
Türkiye'deki tüm özel sağlık kuruluşlarının açık pozisyonlarını listelemektedir. Mini CV yazarak Whatsapp üzerinden ücretsiz haftalık açık pozisyon listesini göndermekteler.
3) Devlete Bağlı Olmayan Kurumlar/NGOs; Kızılay Kan Bağış Merkezleri, Dünya Doktorları, IOM, … vs.
❗❗ Kişisel deneyimim ağırlıklı olarak Kızılay Kan Bağış Merkezlerinde çalışma hakkındadır.
📙 Kızılay kan hizmetleri 7 bölgede 7 BKM [Bölge Kan Merkezi] olarak dağılmakta. Her bölgedeki Şehirlerde birer KBM [Kan Bağış Merkezi]. Bazı BKM ve KBM aynı binada olmaktadır.
📙 Hedef/İş Tanımı; Kan Bağışı ekipleriyle (1 Ekip doktoru, 2-3 Flebotomist, 1 Şoför/Destek Personeli bazı ekiplerde Promotör) sabit kan bağış noktalarında (KBM'nin kendi binaları veya şehir merkezlerindeki meydanlarda Kızılay kan araçlarını mutlaka görmüşsünüzdür) veya sivil ekipler (Devlet kurumları, Fabrikalar, Yurtlar, Üniversite, İlçe meydanları, ...) ile kan toplamaktır.
📙 Ekip doktoru olarak göreviniz; kan bağışı için başvuranların kan bağışı uygun olup olmadığını değerlendirmek. Bağış esnasında ve sonrası olabilecek komplikasyonlarının (Genelde vasovagal reaksiyon veya aferez işlemi yapan merkezlerde nadiren sitrat toksisitesi) ilk müdahalesini ve takibini yapmak. Aynı zamanda ekip amirisiniz; ekibi yönetmek ve daha önce kan bağışı kazanım personelleri tarafında planlanan ekiplerin lojistiğinde veya planlamasında herhangi bir aksaklık veya problem çıkarsa onu yönetmek.
✅ Avantajlar;
Size hasta değil de sağlıklı kan bağışçısı başvurduğu için az stresli bir iştir.
Günde bağışçı sayısı Ort. 20-30 gibi tabii ki bu rakam şehre, ekip yerine bağlı değişmektedir.
Uzmanlığa hazırlananların çoğu ekipte ders çalışmak için 1-3 saat kadar zaman bulabilirler.
Yönetim ve idari yetenekleri kazanmak,
Maaşının iş yüküne göre göreceli olarak iyi olması. Pratsiyen Hekimin net maaşi asgari ücretin üç katı olmalı şartına uyulmaktadır. Yan haklar da: yol ücreti, yemek ücreti, aylık toplanan kan sayısına göre prim ve bir yıllık "hekim teminde güçlük" sözleşmesi imzalarsanız çalışacağınız şehre göre değişebilen ekstra ödeme yapılmaktadır.
❌ Dezavantajlar;
Sabit bir çalışma yeri, günü ve saatinin olmaması. Bazen 12:00-21:00 bazen de 09:00-18:00, 8.30-17.30. Kan toplama ekibin yerine bağlı değişmektedir.
Sabit bir hafta sonunuz olmuyor ama mutlaka haftada 2 gün izniniz olur nadir durumlar hacrinde.
Başka illere görevlendirmeler olabilir. Genelde aynı bölge içerisindeki şehirlere. Örneğin biz Düzce'de çalışıyoruz. Bolu ekipleri tamamen bize bağlı. Hekim eksikliğine bağlı olarak bazen Karabük/Zonguldak'a görevlendirme çıkıyor.
Özgeçmişinizi bırakarak genelde onlar kendileri telefon ile arıyor teklif için veya bazen açık pozisyonlar da doktor ilanı paylaşıyorlar.
4) Göçmen Sağlık Merkezlerinde "Sıhhat Projesinde" Çalışmak
📙 Sıhhat-2 projesi, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen bir projedir. Çok sayıda göçmen içeren mahallelerde, alıkonma veya sınır dışı etme merkezlerinde verilmektedir. proje yönetimi Arapça veya Farsça konuşan doktorlar çalıştırmayı tercih ediyor. daha az ölçüde diğer dilleri konuşan hekimler de çalışmaktadır.
Projede doktor olarak çalışmak için, Ankara'daki proje yönetimine başvuruda bulunarak veya posta yoluyla gönderilerek yapılır, ardından proje yönetimi sizinle iletişime geçerek belirli bir merkezde iş teklifi veya birkaç teklif göndererek yapılır. çalışılacak yerler ve belirtilen merkezler arasında bir tercih yapmanız talep edilir.
Merkez seçimi ve tercih için tavsiyeler: Size sunulan tüm merkezleri dikkatlice sorun ve yer, çalışanları, yönetimi, il ve ilçe sağlık müdürlüğü hakkında ayrıntılı bilgi alın.
✅ Avantajlar:
Bir iş teklifi almanın hızlı olması, prosedürlerin basitliği ve kabulden sonra çalışma izninin verilip işe başlamanın hızlı olması,
Sağlık hizmetlerine ulaşımı zor bir kesime sağlık hizmeti verebilmek tatmin edicidir,
Tıbbi olarak deneyim kazanmak; Anamnez alma, fizik muayeneleri yapma, sorumluluk alabilme, ilaçların ticari isimlerini bilme, reçete yazma, ilaç endikasyon ve kontrendikasyonlarını öğrenme konusunda kendinizi geliştirebilirsiniz.
Sabit çalışma saatleri mesai 08:00-17:00, nöbetin olmaması, normal hafta sonu tatili ve tüm resmi tatillerde izinli olabilmek,
❌ Dezavantajları:
Türkiye Cumhuriyeti'nde görev yapan bir pratisyen hekimin alabileceği en düşük maaş veren yerlerden biridir,
ASM'lerdeki performans sistemi uygulanmamakta.
Çoğu yerde doktor günde en az 40-70 hastayı muayene ediyor, bunların büyük bir kısmı sadece sigortadan faydalanmak için yeni veya raporlu ilaç yazdırmaya gelenlerden oluşmaktadır.
Doktorun tıbbi sorumluluğu, yeni mezun bir pratisyen hekimin beceri ve bilgisinden daha fazladır.
Doktor tek başına çalıştığından, bir uzman ya da kendisinden daha deneyimli birini gözlemleme/danışma fırsatı olmadığı için tıbbi açıdan gelişmek sınırlı kalmakta,
Çoğunlukla Göçmen Sağlık Merkezi gelişigüzel yerlerde ve barınmaya uygun olmadığı için doktorlar merkezden uzak bir yerde yaşamak zorunda kalmaktadırlar.
5) İşyeri Hekimliği Yapmak
❗❗ İşyeri Hekimliği konusunda yazarların hiçbirinin kişisel çalışma deneyiminin olmadığını belirtmek istiyoruz.
📙 Koşullar:
Tıp doktorluğuna dair yeterliliği gösteren tıp fakültesi diplomasına sahip olmalısınız.
Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş işyeri hekimliği eğitimi veren kurumlara başvurmalısınız.
İşyeri hekimliği eğitimi (Teorik + Pratik) aldıktan sonra iş yeri hekimliği sınavına başvurmaya hak kazanır. (ÖSYM tarafından her yıl iki kez iş sağlığı ve güvenliği (İSG) sınavı düzenlenir).
📙Türk hekimler işyeri hekimliğini Part-time olarak çalışıyorlar genelde ekstra gelir sağlamak için.
✅ Avantajlar:
Çok sayıda firma, fabrika veya şirket gibi kurumlarda çalışabilirsiniz,
Çalışma koşulları genelde benign. Mesai çalışma saatleri (08:00-17:00),
Maaşları değişkenlik göstermekle birlikle ortalamanın üstündedir.
❌ Dezavantajlar:
Yabancı uyruklu olarak Part-time olarak çalışamazsınız; çalışma izni tek bir işyeri adına çıktığı için.
6) Diğer
❗❗ Bu alanlarda bilgilerimiz kısıtlıdır. Daha detaylı bilgilere ulaştığımızda güncelleyeceğiz.
Farmasötik firmalarda çalışmak,
Freelancer/Normal tıbbi tercümanlık,
Özel hekimlerin muayenehanelerinde asistan olarak,
Ambulans Hekimi.
Diğer Platformlar:
⚠️Bu sitelerin çoğunda ayrı bir özgeçmiş formu vardır. Bilgilerinizi girdikten sonra Pratsiyen Hekim, Acil Hekimi ve Kat Hekimi gibi anahtar kelimeleri kullanarak aramaya başlayabilirsiniz.
Kariyerini Türkiye'de devam ettirtmek isteyen yabancı uyruklu hekimler için; pratisyen hekim olarak bir özel, Devlete Bağlı Olmayan (NGOs) ya da herhangi bir çalışma izni verecek bir kuruluşta bir süre kadar çalışarak çalışma iznini elde ettikten sonra Türk vatandaşlığına genel yoldan başvurup kazandıktan sonra TUS'a genel kontenjandan Türk vatandaşı olarak girmenizi öneririm.
Bazı yeni mezunlar için uzun bir süreç gibi gelebilir fakat uzmanlığa yabancı kontenjandan başlayarak 4-6 yıl boyunca maddi sıkıntılar çektikten sonra yine uzman olarak devlet hastanelerinde çalışamayacaksınız ve vatandaşlık başvurusu yine aklınıza mutlaka gelecektir, özellikle üniversite veya eğitim araştırma hastanelerinde klinik yanında akademik kariyer düşünüyorsanız eğer.
O yüzden bence kısa yolu tercih etmeyerek biraz sabırlı olup uzun yolu seçmek daha mantıklıdır. Tabii ki 5 yıl sonrasına kadar hekim eksikliğine bağlı kurallar, yönergeler ve yönetmenlikler değişip yabancı hekimlere devlette çalışma hakkı tanınabilir. Ama her zaman şu anki kurallara göre plan çizip hareket etmenizi, kurallarda değişiklik olduğu zaman esneklik sağlayıp yeni planlar yapmanızı öneririm.
Yazarlar:
✍️ Anas A. A. Abushawish, MD
✍️ Redwan Alotmy, MD
21.08.2023 tarihinde yayınlanmıştır.